Cảnh giác với dịch bệnh truyền nhiễm mới nổi, tái nổi

Thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ xuất hiện và lan truyền các bệnh truyền nhiễm mới nổi hoặc tái bùng phát ở người, vật nuôi, động vật hoang dã. Những bệnh này xuất phát từ mối tương tác con người - động vật - hệ sinh thái và có khả năng gây hậu quả khôn lường đối với sức khỏe con người.

          Với sự thay đổi của mô hình bệnh tật, Việt Nam đang phải đối mặt với sự gia tăng của nhiều bệnh truyền nhiễm mới nổi, tái nổi cũng như các bệnh không lây nhiễm. Điều này đã đặt ra nhiều thách thức cho hệ thống y tế trong việc phòng, chống các loại dịch bệnh.

Tháng 10/2022, Việt Nam ghi nhận ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên tại Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là bệnh truyền nhiễm mới nổi từ sau dịch COVID-19 và đến nay Việt Nam vẫn rải rác ghi nhận ca bệnh.Bệnh truyền nhiễm diễn biến bất thường, khó dự báo.

         Theo TS Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), hầu hết bệnh mới nổi đều bắt đầu từ động vật rồi lây cho người (chiếm hơn 70%). Xu thế xuất hiện của các bệnh truyền nhiễm mới nổi và tái nổi tập trung vào các bệnh do virus, giun sán, nấm… và tập trung vào 4 nhóm bệnh chính: từ động vật hoang dã truyền sang cho con người (như HIV, Mpox, zika…); từ động vật hoang dã, sau đó lây cho vật nuôi trong gia đình và truyền sang người (như bệnh cúm, cúm A, viêm não Nhật Bản B, dại…); từ các véc-tơ truyền (muỗi, ve…); các căn nguyên gây bệnh nhiễm trùng, bệnh truyền nhiễm kháng thuốc, đặc biệt là vi khuẩn kháng lại kháng sinh.

         “Nhu cầu giao thương, du lịch ngày càng tăng cao cùng với diễn biến thời tiết thay đổi bất thường là các điều kiện thuận lợi làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh. Thêm vào đó, một bộ phận người dân chủ quan, không tiêm chủng hoặc phản đối tiêm vaccine cũng đang làm gia tăng thách thức trong việc kiểm soát dịch bệnh”, TS Nguyễn Lương Tâm cảnh báo.

         Các bệnh mới nổi là những bệnh chúng ta không dự đoán được. Nó có thể là những bệnh không có gì đặc biệt nhưng cũng có thể là bệnh gây đại dịch. Do đó phải giám sát sớm để xem nó có nguy cơ gây ra đại dịch lớn hay không.

Bên cạnh đó,các bệnh lý trước đây đã tồn tại chúng ta kiểm soát tốt nhưng sau đó lại buông lơi thì có thể bùng phát lên gọi là bệnh tái nổi. Hiện naynhiều bệnh truyền nhiễm tái nổi cũng được ghi nhận gia tăng như tay chân miệng, sốt xuất huyết, cúm và đang được quan tâm tại các tỉnh, thành khu vực phía Nam là bệnh sởi. Bệnhbạch hầu, ho gà, uốn ván trước đây tiêm chủng tốt thì số người bị bệnh ít. Khi tiêm chủng không đảm bảo thì bùng phát ở các địa phương. Ví dụ các bệnh lý do nấm, ký sinh trùng. Điển hình là bệnh giun đũa chó mèo lây truyền từ thú cưng sang con người gần đây đã gia tăng lên nhiều, cũng là một trong những thách thức với ngành y tế.

Bộ Y tế kêu gọi người dân cùng chung tay, nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh để bảo vệ sức khỏe cho bản thân gia đình và cộng đồng, không chủ quan với dịch bệnh, tăng cường sức đề kháng, ăn uống lành mạnh, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, quan hệ tình dục an toàn và tiêm đầy đủ vacxin.

                                                                            Kim Liên